تشکیلات داخلی بیمارستان های آل بویه (عضدی)

بیمارستان های ایرانی در دوران باستان در امور داخلی و تشکیلات سازمانی خود دارای سلسله مراتب و بخش های مختلفی بودند. این امور و تأسیسات به مرور زمان و با بهره مندی پزشکان ایرانی از دستاوردهای نوین پزشکی حاصل شده بودند. پس از افول دنیای ایران باستان در حوزه ی خلافت اسلامی، بیمارستان هایی نیز در قرون نخستین اسلامی در ممالک مسلمین بنا گردیدند که ساختار و تشکیلات آنها نیز برگرفته از تشکیلات داخلی بیمارستان های ایرانی و الگوبرداری مستقیم از این بیمارستان ها بود. از این میان بیمارستان هایی که در دارالخلافه ی مسلمین بنا شدند با شرکت و همکاری مستقیم ایرانیان و پزشکان مکاتب درمانگری ایرانی بنیان گذارده شدند و در طراحی ساختار داخلی این مراکز درمانی و مدیریت و طبابت بیماران نیز پزشکان خوزی و جندی شاپوری نقش اصلی و اساسی را ایفا می نمودند. در این میان از بیمارستان هایی که در امور داخلی و سیستم تشکیلاتی به مرحله ی تحسین برانگیز و قابل قبولی از درمانگری نایل آمدند، بیمارستان هایی بودند که در عهد آل بویه و و در مراکز مهمی همچون فارس و بغداد ایجاد گردیدند و با توجه به اینکه حکمرانان بویه ای رویکرد خاصی به ایران باستان و علوم و دانشمندان ایرانی داشتند، در این زمان الگوبرداری دقیق تری از دستاوردهای پزشکان ایرانی در امور بیمارستانی و مدیریت و تشکیلات و تأسیسات درمانگری به عمل آمده و با توجه به فرآورده هایی که پس از اسلام پزشکان ایرانی و انیرانی در حوزه ساختارهای داخلی بیمارستان ها و ساماندهی امور داخلی بیمارستانی دست یافته بودند، بیمارستان های این دوران در امور آموزشی، درمانگری و تخصص های گوناگون طبی نه تنها از مسببین ظهور عصر طلایی طب و طبابت در این دوران، بلکه زمینه ساز پیشرفت های مهم در امور بیمارستانی در عصر اسلامی گردیدند. در این میان گشایش بخش های تخصصی و استخدام متخصصان در رشته های مختلف پزشکی، ابداع شیوه های درمانی، تألیف و ترجمه و شرح آثار بزرگ طبی و داروسازی، تأسیس داروخانه مجهز به انواع داروها و مهیا ساختن ابزار و آلات جراحی و ایجاد کتابخانه ارزنده، رسیدگی به امر بهداشت و درمان، آزمون پزشکان و داروسازان شاغل در بلاد و... از جمله مزایا و ویژگی های بیمارستان های این دوره (شیراز و بغداد) بوده است.